شیراز، شهر شعر و شکوفه‌های نارنج، از آن مقصدهایی است که با هر قدم در کوچه پس کوچه‌هایش، بخشی از تاریخ، فرهنگ و زیبایی ایران را لمس می‌کنید. شهری که نامش گره خورده با شاعران بزرگی چون حافظ و سعدی و بناهایی که از دل تاریخ تا امروز پا برجا مانده‌اند. ترکیب باغ‌های دل‌فریب، معماری فاخر و معنویت آرامگاه‌ها، شیراز را به یکی از محبوب‌ترین مقصدهای گردشگری ایران تبدیل کرده است. اگر قصد سفر به این شهر تاریخی را دارید یا فقط به دنبال الهام گرفتن برای برنامه ریزی یک سفر خاطره‌انگیز هستید، این راهنما به شما کمک می‌کند تا با 15 مورد از دیدنی‌ترین جاهای شیراز آشنا شوید؛ از آرامگاه‌های شاعرانه تا بناهای باستانی و باغ‌های پرگل. هر کدام از این مکان‌ها با آدرس و زمان بازدید معرفی شده‌اند تا تجربه‌تان آسان‌تر و لذت بخش‌تر باشد.
معرفی 15 تا از جاهای دیدنی شیراز
در این بخش، با مجموعه‌ای از معروف‌ترین و محبوب‌ترین جاهای دیدنی شیراز آشنا می‌شوید. این مکان‌ها هر کدام بخشی از هویت فرهنگی و تاریخی این شهر را به تصویر می‌کشند؛ از باغ‌های سنتی گرفته تا آثار دوران هخامنشی و زندیه.
1- سعدیه؛ آرامگاه شاعر شیرین سخن ایران زمین
سعدیه، آرامگاه شاعر بلندآوازه‌ی قرن هفتم هجری، سعدی شیرازی است؛ جایی که نه فقط محل دفن این شاعر بزرگ، بلکه محلی برای اندیشه، عرفان و زیبایی‌شناسی ایرانی است. بنای آرامگاه در میان باغی سرسبز با درختان نارنج و حوض‌های آبی قرار گرفته و معماری آن، ترکیبی از هنر ایرانی و الهام از اندیشه‌های سعدی است. فضای آرامش‌بخش اطراف، آن را به یکی از محبوب‌ترین مقاصد فرهنگی در شیراز تبدیل کرده است. در کنار بنای اصلی، قناتی قدیمی و زیبا نیز قرار دارد که گفته می‌شود سعدی از آن استفاده می‌کرده است.
- آدرس: شیراز، انتهای خیابان بوستان، مجاورت باغ دلگشا
- ساعات بازدید: همه‌روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۲۰:۰۰
2- حافظیه؛ جایی برای خلوت با غزل‌های حافظ
کمتر کسی به شیراز سفر می‌کند و به حافظیه نمی‌رود. اینجا آرامگاه خواجه حافظ شیرازی، شاعر پرآوازه‌ی قرن هشتم است که اشعارش هنوز هم الهام‌بخش دل‌هاست. بنای اصلی آرامگاه، زیر یک گنبدی هشت‌ضلعی قرار گرفته و اطراف آن فضای دل‌انگیزی از درختان، حوض‌ها و نیمکت‌هایی برای خلوت کردن با دیوان حافظ فراهم شده است. معماری حافظیه تلفیقی از هنر دوران زندیه و پهلوی است که در شب، با نورپردازی ویژه، جلوه‌ای سحرانگیز به خود می‌گیرد. حافظیه نه فقط مقصدی گردشگری، بلکه مکانی برای تفکر و آرامش روح است.
- آدرس: شیراز، خیابان حافظ، مقابل دروازه قرآن
- ساعات بازدید: همه‌روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۲۲:۰۰
3- باغ جهان نما؛ عطر نارنج در دل تاریخ
باغ جهان‌نما یکی از قدیمی‌ترین باغ‌های شیراز است که قدمتش به دوران قبل از تیموریان برمی‌گردد، اما بنای فعلی آن بیشتر متعلق به دوره زندیه است. این باغ در نزدیکی دروازه قرآن قرار دارد و با طراحی سنتی ایرانی، حوض مرکزی، درختان نارنج، گل‌های رنگارنگ و کوشک زیبای وسط باغ، محیطی بسیار چشم‌نواز ایجاد کرده است. جهان‌نما علاوه بر زیبایی طبیعی، نمایی از شکوه تاریخی معماری ایرانی را نیز در خود جای داده است. این مکان برای پیاده‌روی، عکاسی و استراحت در فضای دل‌انگیز بسیار مناسب است.
- آدرس: شیراز، بلوار هفت‌تنان، روبه‌روی آرامگاه خواجوی کرمانی
- ساعات بازدید: همه‌روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۹:۰۰
4- عمارت شاپوری؛ شکوه زندگی مدرن در دل تاریخ شیراز
عمارت شاپوری، یکی از نمونه‌های شاخص معماری دوران پهلوی اول در شیراز است که با تلفیقی از معماری ایرانی و اروپایی ساخته شده است. این عمارت توسط خانواده‌ی شاپوری، از تجار معروف آن دوران، ساخته شد و امروز یکی از زیباترین بناهای تاریخی شهر به شمار می‌رود. ستون‌های بلند، پنجره‌های رنگی، گچ‌بری‌ها و نقاشی‌های دیواری، عمارت را به یک اثر هنری تبدیل کرده‌اند. باغ اطراف عمارت نیز با حوض، گل‌کاری‌ها و درختان کهنسال، حس یک فضای اشرافی را منتقل می‌کند. کافه‌ای دنج در همین فضا وجود دارد که لحظه‌ای آرام و دلپذیر را برای بازدیدکنندگان رقم می‌زند.
- آدرس: شیراز، خیابان انوری، ابتدای خیابان لطفعلیخان زند
- ساعات بازدید: همه‌روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۲۱:۰۰
5- تخت جمشید؛ شکوه ۲۵۰۰ ساله امپراتوری ایران
تخت جمشید یا پرسپولیس، باشکوه‌ترین یادگار دوران هخامنشیان است که در حدود ۲۵۰۰ سال پیش ساخته شده و امروزه نماد تمدن ایران باستان است. این مجموعه با ستون‌های عظیم، نقش‌برجسته‌های تاریخی و پله‌های سنگی که پادشاهان و بزرگان از آن‌ها عبور کرده‌اند، شکوه بی‌نظیری دارد. بازدید از تخت جمشید نه فقط سفر به یک مکان تاریخی، بلکه سفر به قلب تاریخ ایران است. این اثر جهانی در فهرست میراث فرهنگی یونسکو ثبت شده و هر ساله میزبان هزاران گردشگر داخلی و خارجی است.
- آدرس: استان فارس، ۵۷ کیلومتری شمال شرقی شیراز، جاده مرودشت
- ساعات بازدید: همه‌روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۸:۰۰
6- ارگ کریم خان؛ قلعه‌ای باشکوه در دل شهر
ارگ کریم‌خان یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی دوره زندیه در قلب شیراز است. این بنای مستحکم که زمانی اقامتگاه کریم‌خان زند بود، ترکیبی از کاربرد دفاعی و سکونتگاهی دارد. چهار برج دیده‌بانی در چهارگوشه ارگ، دیوارهای ضخیم و فضای داخلی با ایوان‌ها، باغچه‌ها و تزئینات آجری، حس اقتدار و زیبایی را هم‌زمان منتقل می‌کنند. ارگ، امروز به‌عنوان یک موزه در دسترس عموم است و بازدید از آن تجربه‌ای متفاوت از تاریخ و معماری ایرانی خواهد بود.
- آدرس: شیراز، میدان شهرداری، ابتدای خیابان زند
- ساعات بازدید: همه‌روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۲۰:۰۰
7- باغ ارم شیراز؛ تابلویی زنده از باغ ایرانی
باغ ارم یکی از مشهورترین و زیباترین باغ‌های ایرانی است که نمونه‌ای کامل از طراحی سنتی باغ ایرانی به شمار می‌آید. این باغ که قدمت آن به دوره سلجوقیان برمی‌گردد، امروزه زیر نظر دانشگاه شیراز قرار دارد و بخش گیاه‌شناسی آن از اهمیت بالایی برخوردار است. درختان بلند سرو، حوض بزرگ مقابل عمارت مرکزی، گل‌های رنگارنگ و بنای باشکوه با کاشی‌کاری‌های منحصربهفرد، باغ ارم را به بهشتی در دل شهر تبدیل کرده است. هوای مطبوع و فضای آرامش‌بخش آن، بازدیدکنندگان را ساعاتی از هیاهوی روزمره جدا می‌کند.
- آدرس: شیراز، بلوار ارم، جنب دانشگاه شیراز
- ساعات بازدید: همه‌روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۸:۳۰
8- مسجد وکیل؛ شکوه معماری زندیه در دل بازار
مسجد وکیل یکی از شاهکارهای معماری دوره زندیه است که با ستون‌های سنگی باشکوه، ایوان‌های مرتفع و کاشی‌کاری‌های نفیس، جلوه‌ای خاص دارد. این مسجد برخلاف سایر مساجد تاریخی، تنها یک شبستان دارد که با ۴۸ ستون مارپیچ سنگی تزئین شده است. محراب زیبا، سقف‌های بلند و شبستان زمستانه از بخش‌های دیدنی این بناست. مسجد وکیل نه‌تنها مکانی مذهبی، بلکه یکی از جاذبه‌های هنری و تاریخی شیراز است که نمایانگر ذوق و مهارت معماران ایرانی است.
- آدرس: شیراز، خیابان لطفعلیخان زند، مجاور بازار وکیل
- ساعات بازدید: همه‌روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۲۰:۰۰
9- مسجد نصیرالملک؛ دریچه‌ای رنگارنگ به معماری ایرانی
مسجد نصیرالملک، که با عنوان «مسجد صورتی» نیز شناخته می‌شود، یکی از خاص‌ترین و تماشایی‌ترین بناهای مذهبی ایران است. این مسجد در اواخر دوره قاجار ساخته شده و ویژگی منحصربهفرد آن، پنجره‌های رنگی و شیشه‌های گلابی‌شکل زیبای آن است که نور را به شکلی خیره‌کننده به داخل شبستان می‌تابانند. صبح‌های آفتابی، بهترین زمان بازدید از مسجد است؛ زمانی که بازی نور و رنگ روی فرش‌های ایرانی، فضایی جادویی خلق می‌کند. کاشی‌کاری‌های ظریف با طرح‌های گل و گیاه و نقوش اسلیمی، هر زاویه‌ی مسجد را به یک قاب عکس تبدیل کرده‌اند.
- آدرس: شیراز، خیابان لطفعلیخان زند، کوچه نصیرالملک
- ساعات بازدید: همه‌روزه از ساعت ۷:۰۰ تا ۱۷:۰۰
10- آرامگاه خواجوی کرمانی؛ شاعر گمنامی با چشم‌اندازی تماشایی
آرامگاه خواجوی کرمانی، یکی از شاعرانه‌ترین نقاط شیراز است که شاید کمتر از دیگر آرامگاه‌ها شناخته شده باشد، اما ارزش بازدید بالایی دارد. این آرامگاه بر بلندای تپه‌ای در نزدیکی دروازه قرآن قرار گرفته و چشم‌انداز فوق‌العاده‌ای از شهر دارد. فضای اطراف با طبیعت زیبا، کوه و درختان سبز ترکیب شده و آرامشی دلنشین به فضا می‌دهد. خواجوی کرمانی، شاعر قرن هشتم هجری، از پیشگامان سبک عراقی در شعر فارسی بود و آرامگاه او با معماری ساده اما دل‌نشینش، یادبودی از فرهنگ و ادبیات ایران به شمار می‌آید.
- آدرس: شیراز، کنار دروازه قرآن، ورودی بلوار هفت‌تنان
- ساعات بازدید: همه‌روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۹:۰۰
11- باغ موزه نظر؛ هنر، تاریخ و طبیعت در یک قاب
باغ‌موزه نظر که با نام عمارت کلاه‌فرنگی هم شناخته می‌شود، یکی از زیباترین مجموعه‌های تاریخی شهر است. این باغ در دوره زندیه ساخته شده و بنای مرکزی آن، محلی برای نگهداری از آثار هنری، اشیای تاریخی و نسخه‌های خطی باارزش است. تالار آینه، یکی از بخش‌های دیدنی موزه است که با تزئینات چشم‌نواز، توجه هر بازدیدکننده‌ای را جلب می‌کند. فضای سبز اطراف، حوض‌های آب، و درختان بلند، این باغ را به مکانی مناسب برای قدم زدن در دل تاریخ تبدیل کرده‌اند.
- آدرس: شیراز، خیابان کریم‌خان زند، جنب ارگ کریم‌خان
- ساعات بازدید: همه‌روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۱۸:۰۰
12- حمام وکیل؛ تجربه‌ای از زندگی روزمره در دوران زندیه
حمام وکیل، یکی از نمونه‌های درخشان معماری ایرانی در دوره زندیه است که نه‌تنها از نظر طراحی، بلکه از نظر کاربردی نیز هوشمندانه ساخته شده است. این حمام دارای بخش‌هایی چون سربینه، گرم‌خانه، تون، و خزینه است و با گچ‌بری‌ها و نقش‌های اسلیمی تزیین شده. سقف‌های گنبدی با نورگیرهای شیشه‌ای باعث شده‌اند نور طبیعی به زیبایی وارد فضای حمام شود. امروز این مکان به‌صورت موزه فعالیت می‌کند و بازدید از آن، فرصتی برای آشنایی با آداب و رسوم استحمام در گذشته است.
- آدرس: شیراز، خیابان لطفعلیخان زند، کنار مسجد وکیل
- ساعات بازدید: همه‌روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۲۰:۰۰
13- حرم شاهچراغ؛ قلب معنوی شیراز
حرم حضرت شاهچراغ، نه‌تنها یکی از مهم‌ترین مکان‌های مذهبی شیراز، بلکه یکی از قطب‌های زیارتی جنوب ایران است. این آرامگاه متعلق به میر سید احمد، برادر امام رضا (ع) است. فضای حرم با آیینه‌کاری‌های بی‌نظیر، سقف‌های بلند، گنبد فیروزه‌ای و حیاط‌هایی با حال‌وهوای روحانی، آرامشی خاص به زائران و گردشگران می‌دهد. نورپردازی شبانه حرم، حال‌وهوایی معنوی و دیدنی ایجاد می‌کند. شاهچراغ جایی‌ست که عرفان و هنر در کنار هم به تصویر کشیده شده‌اند.
- آدرس: شیراز، میدان شاهچراغ
- ساعات بازدید: 24 ساعته (بازدید برای عموم آزاد است، اما زمان ورود به برخی بخش‌ها ممکن است محدود باشد)
14- باغ دلگشا؛ ترکیب هنر صفوی و قاجاری در دل طبیعت
باغ دلگشا یکی از قدیمی‌ترین و زیباترین باغ‌های شیراز است که در نزدیکی سعدیه واقع شده و معماری آن، تلفیقی از سبک صفوی و قاجاری است. عمارت مرکزی باغ سه‌طبقه است و سقف آینه‌کاری شده‌اش در کنار نقاشی‌های دیواری، جذابیت زیادی دارد. درختان مرکبات، نخل‌ها و گل‌های رنگارنگ فضای باغ را معطر و دلنشین کرده‌اند. یکی از جاذبه‌های این باغ، موزه‌ای‌ست که در عمارت اصلی قرار دارد و شامل اشیای قدیمی و وسایل زندگی در گذشته است.
- آدرس: شیراز، انتهای خیابان بوستان، جنب آرامگاه سعدی
- ساعات بازدید: همه‌روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۲۰:۰۰
15- باغ نارنجستان قوام؛ عطر نارنج در دل کاخی اشرافی
باغ نارنجستان قوام یکی از ظریف‌ترین و چشم‌نوازترین عمارت‌های شیراز است که در دوره قاجار توسط خاندان قوام‌الملک ساخته شده است. این باغ با درختان نارنج، حوض‌های سنگی، کاشی‌کاری‌های رنگارنگ و آینه‌کاری‌های خیره‌کننده‌اش، نمادی از هنر و زندگی اشرافی قرن نوزدهم در ایران است. بنای اصلی باغ دارای ستون‌های بلند با سرستون‌های سنگی، سقف‌های چوبی نقاشی‌شده و تالار آیینه‌ای مجلل است. این مکان امروزه به‌عنوان موزه‌ای برای نمایش اشیای تاریخی و مردم‌شناسی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. فضای سبز دل‌فریب آن، عطر نارنج در فصل بهار و معماری شاهانه، نارنجستان قوام را به یکی از محبوب‌ترین جاهای دیدنی شیراز تبدیل کرده است.
- آدرس: شیراز، خیابان لطفعلیخان زند، نزدیک خانه زینت‌الملک
- ساعات بازدید: همه‌روزه از ساعت ۸:۰۰ تا ۲۰:۰۰
جمع‌بندی
شیراز، شهری‌ست که با قدم زدن در خیابان‌هایش، می‌توان تاریخ، هنر، شعر و طبیعت را در کنار هم لمس کرد. از شکوه تخت جمشید گرفته تا لطافت مسجد نصیرالملک، و از آرامگاه حافظ تا باغ‌های دل‌نواز دلگشا و ارم، همه‌جا پر از رنگ، فرهنگ و زندگی است. مهم نیست هدف سفرتان زیارت باشد یا سیاحت؛ شیراز برای همه چیزی برای ارائه دارد. اگر به دنبال سفری غنی از تجربه و زیبایی هستید، بدون شک شیراز باید در صدر فهرستتان باشد.
